ROK 2023 – ROKIEM ALEKSANDRA FREDRY

Aleksander Fredro urodził się w Surochowie 20 czerwca 1793 roku. Zmarł we Lwowie 15 lipca 1876 roku. Dziedziczył po swych przodkach tytuł hrabiowski (herbu Bończa), ponadto jednak jako polski komediopisarz był twórcą oświeceniowym, twórcą pamiętników, poezji, działaczem wolnomularskim. Był twórcą komedii o charakterze obyczajowym, punktował w swych utworach głównie przywary życia szlachty, zwłaszcza tej prowincjonalnej. Był również twórcą wziętych aforyzmów, poematów i wierszy. Nie był bynajmniej romantykiem, choć epoka, w której przyszło mu żyć, była wśród innych artystów natchniona właśnie romantyzmem. Aż osiemnaście kolejnych lat Fredro pisał do szuflady. Dało się wówczas odczuć wpływ filozofii oświecenia, jaki to przejawiał, będąc poza tym zdecydowanie bliższym twórczości Laurence’a Sterne’a. Jego utwory komediowe odznaczały się zdecydowanym mistrzostwem kreowania profilu osadzanych w akcji bohaterów. Do klasyki i niezbitego kanonu polskiej literatury weszły takie utwory Aleksandra Fredry jak chociażby bajki, z których to łatwo wymienić kilka, jak na przykład utwór pt. „Małpa w kąpieli”, „Paweł i Gaweł”, czy „Zupa na gwoździu”. Rzecz jasna nie samą satyrą Fredro żył, oprócz tego zdążył stworzyć utwory o poważniejszej tematyce, do jakich to należy komedia „Pan Geldhab”, czy też jego pamiętnikarskie wspomnienia zatytułowane „Trzy po trzy”. Zmarł we Lwowie 15 lipca 1876 roku.

Ciekawostki o Aleksandrze Fredro:

* Złoty Krzyż Virtuti Militari otrzymał w uznaniu zasług doby wojen napoleońskich.

* Odznaczony został również słynnym Krzyżem Legii Honorowej.

* Należał do loży wolnomularskiej w Lublinie. Do legend przeszła pomoc Fredry udzielona dwóm powstańcom, którym dał schronienie w swym majątku mimo, że był to akt ryzykowny w świetle polityki władz pruskich.

*17 kwietnia 1873 roku odebrał nominację na kawalera Wielkiego Krzyża Orderu Franciszka Józefa.

*Jedenaście lat. Niech to zaświadcza o cierpliwości i wytrwałości Aleksandra Fredry, bowiem tyle czasu starał się o rękę przyszłej żony.

*Jego syn został także pisarzem.

*Miał ośmioro rodzeństwa, co nie było wcale rzadkością jego czasów.

*Dożył osiemdziesięciu dwóch lat, co było rzadkością.

*W czasie walk napoleońskich dostał się do niewoli rosyjskiej, lecz udało mu się zbiec.

Cytaty Aleksandra Fredro:

* „Żaden jeszcze mężczyzna nie umarł z miłości.”

*„W nagrodę cierpień niebo miłość dało.”

* „W ceremoniach tonie gościnność.”

*„Rybom woda, ludziom zgoda

* „Przyjaciół kochamy dla ich wad, bo lubimy, gdy ktoś też ma wady.”

*„Osiołkowi w żłoby dano, w jeden owies, w drugi siano.”

*„Nie wskrzesi racja zguby.”

*„Mieć rozsądek dla siebie – jest już bardzo wiele.”

*„Człowiek rozsądny unika tajemnic jak powietrza.”

Zapraszamy do obejrzenia wystawki bibliotecznej o autorze umieszczonej na korytarzu głównym.

Zdjęcia>>

Dorota Nowak
Agnieszka Piłat